вал

See also: вял and Appendix:Variations of "val"

Bulgarian

Etymology

Diachronically from Proto-Slavic *valъ. Synchronically could be interpreted either as a resultant noun or as the origin of Bulgarian валя́ (valjá, “to rain; to knock, to tumble down”). The technical meaning is borrowed from Russian вал (val), ultimately from the same origin.

Pronunciation
  • IPA(key): [vaɫ]
  • Audio(file)
  • Rhymes: -aɫ

Noun

вал • (val) m

  1. embankment, digue, man-made mound
    Synonyms: сип (sip), ди́га (díga)
  2. high wave
    Synonyms: вълна́ (vǎlná), (dialectal) бран (bran), (dialectal) слап (slap), тала́з (taláz)
  3. (technical) shaft
    коля́нов вал ― koljánov val ― crankshaft

Declension
Declension of вал
singular plural
indefinite вал
val		 ва́лове
válove
definite
(subject form)		 ва́лът
válǎt		 ва́ловете
válovete
definite
(object form)		 ва́ла
vála
count form — ва́ла
vála

Derived terms

References
  • “вал”, in Речник на българския език [Dictionary of the Bulgarian Language] (in Bulgarian), Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, 2014
  • “вал”, in Речник на българския език [Dictionary of the Bulgarian Language] (in Bulgarian), Chitanka, 2010

Erzya

Etymology

From Proto-Mordvinic *valə, inherited from Proto-Uralic *wala. Cognates include Finnish vala (“oath”), Lule Sami vuolle (“song”), Nganasan бәлы.

Noun

вал • (val)

  1. word
    чуросто вастневиця вал
    čurosto vastńevića val
    a rare word
    валонь смусть
    valoń smusť
    the meaning of a word
    каршо вал
    karšo val
    an answer
  2. promise
    Synonyms: мель-вал (meľ-val), алтамо (altamo)
    максомс вал
    maksoms val
    to promise

Derived terms

References
  • B. A. Serebrennikov; R. N. Buzakova; M. V. Mosin (1993), “вал”, in Эрзянь-рузонь валкс [Erzya-Russian dictionary], Moscow: Русский язык, →ISBN
  • Entry #1684 in Uralonet, online Uralic etymological database of the Hungarian Research Centre for Linguistics.

Komi-Zyrian

Etymology

Borrowed from Russian вал (val).

Pronunciation
  • IPA(key): /ˈʋal/, [ˈʋäɫ]
  • Hyphenation: вал

Noun

вал • (val)

  1. billow, wave

Declension
Declension of вал (stem: валй-)
singular plural
nominative вал (val) валъяс (valjas)
accusative I* вал (val) валъяс (valjas)
II* валйӧс (valjös) валъясӧс (valjasös)
instrumental валйӧн (valjön) валъясӧн (valjasön)
comitative валкӧд (valköd) валъяскӧд (valjasköd)
caritive валтӧг (valtög) валъястӧг (valjastög)
consecutive валла (valla) валъясла (valjasla)
genitive валлӧн (vallön) валъяслӧн (valjaslön)
ablative валлысь (vallyś) валъяслысь (valjaslyś)
dative валлы (vally) валъяслы (valjasly)
inessive валйын (valjyn) валъясын (valjasyn)
elative валйысь (valjyś) валъясысь (valjasyś)
illative валйӧ (valjö) валъясӧ (valjasö)
egressive валсянь (valśań) валъяссянь (valjasśań)
approximative валлань (vallań) валъяслань (valjaslań)
terminative валйӧдз (valjödź) валъясӧдз (valjasödź)
prolative I валйӧд (valjöd) валъясӧд (valjasöd)
II валті (valti) валъясті (valjasti)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Possessive declension of вал
First person singular
singular plural
nominative валйӧй (valjöj) валъясӧй (valjasöj)
accusative I* валйӧй (valjöj) валъясӧй (valjasöj)
II* валйӧс (valjös) валъясӧс (valjasös)
instrumental валнам (valnam) валъяснам (valjasnam)
comitative валйӧйкӧд (valjöjköd) валъясӧйкӧд (valjasöjköd)
caritive валтӧгым (valtögym) валъястӧгым (valjastögym)
consecutive валйӧйла (valjöjla) валъясӧйла (valjasöjla)
genitive валйӧйлӧн (valjöjlön) валъясӧйлӧн (valjasöjlön)
ablative валйӧйлысь (valjöjlyś) валъясӧйлысь (valjasöjlyś)
dative валйӧйлы (valjöjly) валъясӧйлы (valjasöjly)
inessive валъям (valjam) валъясам (valjasam)
elative валсьым (valśym) валъяссьым (valjasśym)
illative валъям (valjam) валъясам (valjasam)
egressive валсяньым (valśańym) валъяссяньым (valjasśańym)
approximative валланьым (vallańym) валъясланьым (valjaslańym)
terminative валйӧдзым (valjödźym) валъясӧдзым (valjasödźym)
prolative I валйӧдым (valjödym) валъясӧдым (valjasödym)
II валтіым (valtiym) валъястіым (valjastiym)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Second person singular
singular plural
nominative валйыд (valjyd) валъясыд (valjasyd)
accusative I* валйыд (valjyd) валъясыд (valjasyd)
II* валтӧ (valtö) валъястӧ (valjastö)
instrumental валнад (valnad) валъяснад (valjasnad)
comitative валйыдкӧд (valjydköd) валъясыдкӧд (valjasydköd)
caritive валтӧгыд (valtögyd) валъястӧгыд (valjastögyd)
consecutive валйыдла (valjydla) валъясыдла (valjasydla)
genitive валйыдлӧн (valjydlön) валъясыдлӧн (valjasydlön)
ablative валйыдлысь (valjydlyś) валъясыдлысь (valjasydlyś)
dative валйыдлы (valjydly) валъясыдлы (valjasydly)
inessive валъяд (valjad) валъясад (valjasad)
elative валсьыд (valśyd) валъяссьыд (valjasśyd)
illative валъяд (valjad) валъясад (valjasad)
egressive валсяньыд (valśańyd) валъяссяньыд (valjasśańyd)
approximative валланьыд (vallańyd) валъясланьыд (valjaslańyd)
terminative валйӧдзыд (valjödźyd) валъясӧдзыд (valjasödźyd)
prolative I валйӧдыд (valjödyd) валъясӧдыд (valjasödyd)
II валтіыд (valtiyd) валъястіыд (valjastiyd)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Third person singular
singular plural
nominative валйыс (valjys) валъясыс (valjasys)
accusative I* валйыс (valjys) валъясыс (valjasys)
II* валсӧ (valsö) валъяссӧ (valjassö)
instrumental валнас (valnas) валъяснас (valjasnas)
comitative валйыскӧд (valjysköd) валъясыскӧд (valjasysköd)
caritive валтӧгыс (valtögys) валъястӧгыс (valjastögys)
consecutive валйысла (valjysla) валъясысла (valjasysla)
genitive валйыслӧн (valjyslön) валъясыслӧн (valjasyslön)
ablative валйыслысь (valjyslyś) валъясыслысь (valjasyslyś)
dative валйыслы (valjysly) валъясыслы (valjasysly)
inessive валъяс (valjas) валъясас (valjasas)
elative валсьыс (valśys) валъяссьыс (valjasśys)
illative валъяс (valjas) валъясас (valjasas)
egressive валсяньыс (valśańys) валъяссяньыс (valjasśańys)
approximative валланьыс (vallańys) валъясланьыс (valjaslańys)
terminative валйӧдзыс (valjödźys) валъясӧдзыс (valjasödźys)
prolative I валйӧдыс (valjödys) валъясӧдыс (valjasödys)
II валтіыс (valtiys) валъястіыс (valjastiys)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
First person plural
singular plural
nominative валным (valnym) валъясным (valjasnym)
accusative I* валным (valnym) валъясным (valjasnym)
II* валнымӧ (valnymö) валъяснымӧ (valjasnymö)
instrumental валнаным (valnanym) валъяснаным (valjasnanym)
comitative валнымкӧд (valnymköd) валъяснымкӧд (valjasnymköd)
caritive валтӧгным (valtögnym) валъястӧгным (valjastögnym)
consecutive валнымла (valnymla) валъяснымла (valjasnymla)
genitive валнымлӧн (valnymlön) валъяснымлӧн (valjasnymlön)
ablative валнымлысь (valnymlyś) валъяснымлысь (valjasnymlyś)
dative валнымлы (valnymly) валъяснымлы (valjasnymly)
inessive валъяным (valjanym) валъясаным (valjasanym)
elative валсьыным (valśynym) валъяссьыным (valjasśynym)
illative валъяным (valjanym) валъясаным (valjasanym)
egressive валсяньным (valśańnym) валъяссяньным (valjasśańnym)
approximative валланьным (vallańnym) валъясланьным (valjaslańnym)
terminative валйӧдзным (valjödźnym) валъясӧдзным (valjasödźnym)
prolative I валйӧдным (valjödnym) валъясӧдным (valjasödnym)
II валтіным (valtinym) валъястіным (valjastinym)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Second person plural
singular plural
nominative валныд (valnyd) валъясныд (valjasnyd)
accusative I* валныд (valnyd) валъясныд (valjasnyd)
II* валнытӧ (valnytö) валъяснытӧ (valjasnytö)
instrumental валнаныд (valnanyd) валъяснаныд (valjasnanyd)
comitative валныдкӧд (valnydköd) валъясныдкӧд (valjasnydköd)
caritive валтӧгныд (valtögnyd) валъястӧгныд (valjastögnyd)
consecutive валныдла (valnydla) валъясныдла (valjasnydla)
genitive валныдлӧн (valnydlön) валъясныдлӧн (valjasnydlön)
ablative валныдлысь (valnydlyś) валъясныдлысь (valjasnydlyś)
dative валныдлы (valnydly) валъясныдлы (valjasnydly)
inessive валъяныд (valjanyd) валъясаныд (valjasanyd)
elative валсьыныд (valśynyd) валъяссьыныд (valjasśynyd)
illative валъяныд (valjanyd) валъясаныд (valjasanyd)
egressive валсяньныд (valśańnyd) валъяссяньныд (valjasśańnyd)
approximative валланьныд (vallańnyd) валъясланьныд (valjaslańnyd)
terminative валйӧдзныд (valjödźnyd) валъясӧдзныд (valjasödźnyd)
prolative I валйӧдныд (valjödnyd) валъясӧдныд (valjasödnyd)
II валтіныд (valtinyd) валъястіныд (valjastinyd)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Third person plural
singular plural
nominative валныс (valnys) валъясныс (valjasnys)
accusative I* валныс (valnys) валъясныс (valjasnys)
II* валнысӧ (valnysö) валъяснысӧ (valjasnysö)
instrumental валнаныс (valnanys) валъяснаныс (valjasnanys)
comitative валнымкӧс (valnymkös) валъяснымкӧс (valjasnymkös)
caritive валтӧгныс (valtögnys) валъястӧгныс (valjastögnys)
consecutive валнысла (valnysla) валъяснысла (valjasnysla)
genitive валныслӧн (valnyslön) валъясныслӧн (valjasnyslön)
ablative валныслысь (valnyslyś) валъясныслысь (valjasnyslyś)
dative валныслы (valnysly) валъясныслы (valjasnysly)
inessive валъяныс (valjanys) валъясаныс (valjasanys)
elative валсьыныс (valśynys) валъяссьыныс (valjasśynys)
illative валъаныс (valanys) валъясаныс (valjasanys)
egressive валсяньныс (valśańnys) валъяссяньныс (valjasśańnys)
approximative валланьныс (vallańnys) валъясланьныс (valjaslańnys)
terminative валйӧдзныс (valjödźnys) валъясӧдзныс (valjasödźnys)
prolative I валйӧдныс (valjödnys) валъясӧдныс (valjasödnys)
II валтіныс (valtinys) валъястіныс (valjastinys)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.

References
  • Bubrikh, Dmitry V. (1949) Грамматика литературного коми языка [Grammar of the literary Komi language] (in Russian), Leningrad: Zhdanov Leningrad State University, page 31
  • L. M. Beznosikova; E. A. Ajbabina; R. I. Kosnyreva (2000) Коми-русский словарь [Komi-Russian dictionary], →ISBN, page 75

Nivkh

Noun

вал (val)

  1. color

Russian

Alternative forms

Etymology

Inherited from Old East Slavic валъ (valŭ), from Proto-Slavic *valъ.

Pronunciation
  • IPA(key): [vaɫ]
  • Audio(file)
  • Rhymes: -aɫ

Noun

вал • (val) m inan (genitive ва́ла, nominative plural валы́, genitive plural вало́в)

  1. billow, roller
  2. barrage fire
  3. rampart
  4. shaft, axle
  5. gross output
    вы́полнить план по валу ― výpolnitʹ plan po valu ― to implement the plan by bulk output

Declension
Declension of вал (inan masc-form hard-stem accent-c) 
singular plural
nominative ва́л
vál		 валы́
valý
genitive ва́ла
vála		 вало́в
valóv
dative ва́лу
válu		 вала́м
valám
accusative ва́л
vál		 валы́
valý
instrumental ва́лом
válom		 вала́ми
valámi
prepositional ва́ле
vále		 вала́х
valáx
locative на валу́
na valú

Descendants
  • → Komi-Zyrian: вал (val)

References
  • Vasmer, Max (1964–1973), “вал”, in Этимологический словарь русского языка [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), transl. & suppl. by Oleg Trubachyov, Moscow: Progress
  • Chernykh, P. Ja. (1993), “вал”, in Историко-этимологический словарь русского языка [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), volume 1 (а – пантомима), 3rd edition, Moscow: Russian Lang., →ISBN, page 132

Further reading
  • вал in Большой толковый словарь, editor-in-chief С. А. Кузнецов – hosted at gramota.ru

Serbo-Croatian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *valъ, from Proto-Indo-European *welH- (“to turn, roll”).

Pronunciation
  • IPA(key): /ʋâːl/

Noun

ва̑л m (Latin spelling vȃl)

  1. wave

Declension
Declension of вал
singular plural
nominative вал валови
genitive вала валова
dative валу валовима
accusative вал валове
vocative вале валови
locative валу валовима
instrumental валом валовима

Synonyms

Udmurt
Вал.

Etymology

From Proto-Permic *vɔ̇l, from Proto-Finno-Ugric *wälɜ. Cognates include Erzya ведрекш (vedŕekš, “heifer”) and Estonian veis (“bull, ox”).

Permic cognates include Komi-Zyrian вӧв (vöv), Komi-Permyak вӧв (vöv) and Komi-Yazva вӧл (völ).

Pronunciation
  • IPA(key): [ˈʋäl]
  • Hyphenation: вал

Noun

вал • (val)

  1. horse

Declension
Declension of вал (hard declension)
singular plural
nominative вал
val		 валъёс
valjos
accusative валэз
valez		 валъёсыз
valjosyz
genitive валлэн
vallen		 валъёслэн
valjoslen
dative валлы
vally		 валъёслы
valjosly
ablative валлэсь
valleś		 валъёслэсь
valjosleś
instrumental валэн
valen		 валъёсын
valjosyn
abessive валтэк
valtek		 валъёстэк
valjostek
adverbial валъя
valja		 валъёсъя
valjosja
inessive валын
valyn		 валъёсын
valjosyn
illative валэ
vale		 валъёсы
valjosy
elative валысь
valyś		 валъёсысь
valjosyś
egressive валысьен
valyśjen		 валъёсысьен
valjosyśjen
terminative валозь
valoź		 валъёсозь
valjosoź
prolative валэтӥ
valeti		 валъёсытӥ
valjosyti
allative валлань
vallań		 валъёслань
valjoslań
Possessive forms of вал
1st singular possessive forms of вал
singular plural
nominative валэ
vale		 валъёсы
valjosy
accusative валме
valme		 валъёсме
valjosme
genitive валэлэн
valelen		 валъёсылэн
valjosylen
dative валэлы
valely		 валъёсылы
valjosyly
ablative валэлэсь
valeleś		 валъёсылэсь
valjosyleś
instrumental валэным
valenym		 валъёсыным
valjosynym
2nd singular possessive forms of вал
singular plural
nominative валэд
valed		 валъёсыд
valjosyd
accusative валдэ
valde		 валъёстэ
valjoste
genitive валэдлэн
valedlen		 валъёсыдлэн
valjosydlen
dative валэдлы
valedly		 валъёсыдлы
valjosydly
ablative валэдлэсь
valedleś		 валъёсыдлэсь
valjosydleś
instrumental валэныд
valenyd		 валъёсыныд
valjosynyd
3rd singular possessive forms of вал
singular plural
nominative валэз
valez		 валъёсыз
valjosyz
accusative валзэ
valze		 валъёссэ
valjosse
genitive валэзлэн
valezlen		 валъёсызлэн
valjosyzlen
dative валэзлы
valezly		 валъёсызлы
valjosyzly
ablative валэзлэсь
valezleś		 валъёсызлэсь
valjosyzleś
instrumental валэныз
valenyz		 валъёсыныз
valjosynyz
1st plural possessive forms of вал
singular plural
nominative валмы
valmy		 валъёсмы
valjosmy
accusative валмэс
valmes		 валъёсмес
valjosmes
genitive валмылэн
valmylen		 валъёсмылэн
valjosmylen
dative валмылы
valmyly		 валъёсмылы
valjosmyly
ablative валмылэсь
valmyleś		 валъёсмылэсь
valjosmyleś
instrumental валэнымы
valenymy		 валъёсынымы
valjosynymy
2nd plural possessive forms of вал
singular plural
nominative валды
valdy		 валъёсты
valjosty
accusative валдэс
valdes		 валъёстэс
valjostes
genitive валдылэн
valdylen		 валъёстылэн
valjostylen
dative валдылы
valdyly		 валъёстылы
valjostyly
ablative валдылэсь
valdyleś		 валъёстылэсь
valjostyleś
instrumental валэныды
valenydy		 валъёсыныды
valjosynydy
3rd plural possessive forms of вал
singular plural
nominative валзы
valzy		 валъёссы
valjossy
accusative валзэс
valzes		 валъёссэс
valjosses
genitive валзылэн
valzylen		 валъёссылэн
valjossylen
dative валзылы
valzyly		 валъёссылы
valjossyly
ablative валзылэсь
valzyleś		 валъёссылэсь
valjossyleś
instrumental валэнызы
valenyzy		 валъёсынызы
valjosynyzy

References
  • L. E. Kirillova; L. L. Karpova, editor (2008) Удмурт-Ӟуч кыллюкам [Udmurt-Russian dictionary], Izhevsk, →ISBN, page 101
  • Yrjö Wichmann; Toivo Emil Uotila (1987), Mikko Korhonen, editor, Wotjakischer Wortschatz [Votyak Vocabulary] (Lexica Societatis Fenno-Ugricae; Volume 21) (in German), Helsinki: Suomalais-ugrilainen Seura, →ISBN, →ISSN, page 310
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.